Zatajivanje srca (ZS) je klinički sindrom koji označava slabljenje srčane funkcije koje nastaje zbog strukturnih i funkcionalnih promjena srca. Najčešći simptomi koji se javljaju kod kroničnog ZS su umor, zaduha, kratkoća daha, oticanje potkoljenica, u težim slučajevima gubitak tjelesne mase, bolovi u grudima, poremećaji svijesti. Starenjem populacije raste incidencija ZS, ali raste i morbiditet i mortalitet.
23 milijuna ljudi u svijetu boluje od ZS. U razvijenim zemljama 1-2% odrasle populacije boluje od ZS. Prevalencija ZS je u porastu, a tome je više uzroka: preventivne mjere i terapija koja je sve učinkovitija smanjuje mortalitet i produljuje životni vijek, te je sve veći udio starijih ljudi u razvijenim zemljama. Procjenjuje se da se ZS javlja u 1% osoba u dobnoj skupini od 45 do 55 godina, a u dobnoj skupini iznad 80 godina javlja se u više od 10% slučajeva. Uzroci nastanka ZS su različiti prema dobnim skupinama. Ishemijska bolest srca, idiopatska ili genetski uzrokovana dilatativna kardiomiopatija su najčešći uzroci ZS kod bolesnika mlađe dobi, a u starijih se obično javlja uz arterijsku hipertenziju, šećernu bolest i koronarnu bolest, ali kod drugih komorbiditeta. U mlađih češće nalazimo ZS sa smanjenom ejekcijskom frakcijom, a kod starijih s očuvanom ili blago sniženom ejekcijskom frakcijom lijeve srčane klijetke.
Prema registru Europskog kardiološkog društva (ESC) u godini dana ZS je uzrokovao 44% hospitalizacija uz 17%-tni mortalitet u razvijenim zemljama. Najčešći uzrok mortaliteta je nagla srčana smrt ili pogoršanje ZS. Mortalitet od ZS raste s dobi. Prognoza kardiovaskularnih bolesti većinom ovisi o sposobnosti odgađanja ili prevencije razvoja ili pogoršanja ZS.
Izazovi u terapiji ZS starijih bolesnika su značajno veći. Skloniji su razvoju nuspojava na lijekove i često imaju slabiji terapijski odgovor zbog prisutnih komorbiditeta uključujući kaheksiju, gubitak apetita, anemiju, smanjenje kognitivnih funkcija, depresiju, opću slabost, polifarmaciju. Navedeni čimbenici ujedno i pogoršavaju prognozu ZS. Kod starijih bolesnika često je prisutna polifarmacija, terapijske pogreške i nuspojave liječenja.
Cilj liječenja starijih bolesnika sa ZS je da se smanje simptomi bolesti, smanji smrtnost, liječe prisutni komorbiditeti i poboljša kvaliteta života bolesnika. Bolesnici trebaju biti zajedno sa liječnikom uključeni u donošenju terapijskih odluka.
Malo je kliničkih studija u kojima je ispitivana terapija ZS u starijih osoba, na primjer: SENIORS (ispitivan je nebivolol), CIBIS-ELD (ispitivan je karvedilol). U kliničkoj studiji PARADIGM-HF ustanovljeni su bolji ishodi liječenja (manji broj kardiovaskularnih smrti i hospitalizacija zbog ZS) kombinacijom akubitril/valsartanom u odnosu na skupinu ispitanika liječenih enalaprilom u svim dobnim skupinama. Klinička studija DAPA-HF je dokazala pozitivan učinak dapagliflozina u odnosu na placebo kod ispitanika svih dobnih skupina sa ZS uz smanjenu ejekcijsku frakciju lijeve klijetke (manji broj kardiovaskularnih smrti i smanjena progresija ZS).
2.11.2024
